Mayıs’ta teşvik belgesine bağlanan proje sayısı geçen yılın aynı ayına göre yüzde 30.4 azalarak 678’e gerilerken, sabit yatırım tutarı yüzde 7.04 artarak 126 milyar 436 milyon liraya yükseldi. Teşvik belgeli yatırımlar kapsamında öngörülen istihdam ise son 5 yılın Mayıs aylarının en düşük seviyesini gördü. Bu yatırımlarda sağlanan istihdam yüzde 39.07 azalarak 14 bin 828’e indi. Ocak-Mayıs döneminde ise hem yatırım tutarı hem sayısı hem de öngörülen istihdam geriledi.
Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar’da yapılan köklü değişikliğin, yatırım seviyesine etkisi henüz ölçülebilmiş değil. Ancak bundan önce yürürlükte olan sistem kapsamında yapılan yatırımların seyri, hem tutar hem de oluşturulan istihdam yönüyle çok iyi performans sağlamadı. Sanayi Ve Teknoloji Bakanlığı’nın yatırım teşvik istatistiklerine göre Mayıs ayında teşvik belgeli yatırımların sayısı önceki yılın aynı ayına göre yüzde 30.4 oranında azalarak 975’ten 678’e geriledi. Aynı dönemde sabit yatırım tutarı ise yüzde 7.04 gibi sınırlı bir artış ile 118 milyar 119 milyon liradan, 126 milyar 436 milyon liraya indi.İstihdam son 5 yılın en düşük düzeyinde
İstihdam son 5 yılın en düşük düzeyinde
Teşvik belgeli yatırımlarla öngörülen istihdam ise son 5 yılın en düşük düzeyine geriledi. İstihdam, Mayıs’ta yüzde 39.07 azalarak 24 bin 334’den 14 bin 828’e geriledi. 2021 Mayıs ayında 16 bin 760 olan istihdam, 2022’de 19 bin 807’ye, 2023’te ise 26 bin 465’e yükselmişti.V ve VI. bölgenin payı yüzde 4’te kaldı
Bölgelerarası gelişmişlik farkının giderilmesi amacıyla uygulanan teşvik sistemi kapsamında yapılan yatırımların, bu amacı karşılamak bir yana, bunun daha da kötüleşmesine yol açması dikkat çekti. Mayıs ayında yapılan yatırımların yüzde 29’u I. Bölgeye, yüzde 25’i II. Bölgeye yapıldı. Başka bir ifade ile toplam yatırımın yüzde 54’ü, en çok gelişmiş iki bölgeye yapılmış oldu. Buna karşılık en az gelişmiş illerin yer aldığı V ve VI. Bölgenin yatırımlardan aldığı pay ise toplam yüzde 4 seviyesinde kaldı. Yatırımların yüzde 12’si III. Bölgeye, yüzde 25’i ise IV. Bölgeye yapıldı.
126.4 milyar liralık sabit yatırımın yaklaşık yarısına karşılık gelen 60 milyar 392 milyon liralık kısmı komple yeni yatırım, 54 milyar 426 milyon lirası tevsi yatırımı, 11 milyar 619 milyon lirası ise modernizasyon, entegresyon ve ürün çeşitlendirme yatırımlarından oluştu.
Yatırımların 70.2 milyar lirası imalat sanayine, 41.6 milyar lirası enerji, 10.1 milyar lirası hizmetler ve 1.8 milyar lirası da madencilik sektörlerine yapıldı.İstihdamda yüzde 24.2, yatırımda yüzde 12.2 gerileme
Ocak-mayıs döneminde ise teşvikli yatırımların tüm kategorisinde gerileme yaşandı. Teşvik belgesine bağlanan proje sayısı 5 aylık dönemde öneki yılın aynı dönemine göre yüzde 17.07 azalarak 4 bin 7’ye geriledi. Sabit yatırım tutarı yüzde 12.27 azalarak 461 milyar 527 milyon liraya düşerken, bu yatırımlarda öngörülen istihdam ise yüzde 24.29 azalarak 77 bin 524’e düştü. Mayıs ayında az gelişmiş bölgelere yapılan yatırım yüzde 4’te kalırken, Ocak- Mayıs ortalaması daha yüksek gerçekleşti. V ve VI. Bölge yatırımların yüzde 16’sını alırken, I. Bölgenin payı yüzde 38, II. Bölgenin payı yüzde 21, III. Bölgenin payı yüzde 11 ve IV. Bölgenin payı yüzde 12 oldu.